Sahip olduğunuz emlağı satarken, emlak alirken gösterdigimiz titizligi cogu zaman göstermeyiz. Ancak, gayrimenkulü sattıktan sonra ortaya çıkan problemler, satış esnasında da gereken özenin gösterilmesinin şart olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. Her şeyden önce, gayrimenkul her zaman için, ne kadar karlı bir fiyata satılsa bile, satan açısından bir zarar ifade eder. Bu nedenle, lüzumlu haller dışında satış yapmamak en iyisidir. Özellikle, Türkiye'de gayrimenkul fiyatlarındaki gelişmeler dikkate alındığında bu durum daha da önem kazanmaktadır. Eğer, içinde bulunduğunuz koşullar nedeniyle satış yapmak zorunda iseniz, gayrimenkul satışında dikkat etmeniz gereken ip uçlarını iki konu başlığı altında toplamamı mümkün. Bunlardan bir tanesi gayrimenkul danışmanın seçimi; diğeri ise ödeme şekli ve planı.

EKSPERTİZİ İHMAL ETMEYİN
Satış esnasında dikkat etmeniz gereken öncelikli husus, koşullarınızın size izin verdiği ölçüde sabırlı olmaktır. Gerek seçeceğiniz gayrimenkul danışmanı, gerekse alıcı taraf sizin sabrınıza bağlı olarak farklı bir muamele içinde olacaklardır. Yine bu çerçevede öncelik vermeniz gereken bir diğer önemli husus, gayrimenkulünüzü çok sayıda gayrimenkul danışmanı tarafından pazarlamanızın büyük bir hata olacağıdır. Böyle bir yöntem, hem gayrimenkulünüzün satışı esnasında konu üzerindeki hakimiyetinizin zayıflaması, hem de gayrimenkulünüzü arzu ettiğiniz bedelin altında satmanız sonucunu gündeme getirir.

Bu nedenle, çok sayıda firma ile anlaşmak yerine, firmalarla görüşmeler yaptıktan sonra, sabırlı ve itinalı davranarak en güvendiğiniz gayrimenkul danışmanını seçip, tek bir firmada yoğunlaşmanız size büyük avantaj sağlayacaktır. Bu seçiminizi yaparken, seçtiğiniz gayrimenkul danışmanının müşteri profilini incelemeniz ve gözlemeniz yararlı olacaktır. Satmayı arzu ettiğiniz gayrimenkulünüzü satın alabilecek müşteri gurubuyla çalışmayan bir firma, size sadece zaman kaybettirir.

Gayrimenkul firmasının kalitesi, satıcı tarafa sunacağı ekspertiz hizmeti ile kendini gösterir. Gayrimenkulünüzü satmaya karar verdiğinizde size vakit kaybettirecek en problemli konu, kabul edilebilirliği mümkün olmayan bir fiyatta israr etmenizdir. Böyle bir problemin ortaya çıkmasında en önemli faktör ise çevrenizde satılan veya satılmaya hazır durumda olan gayrimenkullerin satış değerleri ile ilgili kulaktan dolma bilgilerdir. Uzun süredir satılmayan bir dairenin fiyatı yüksek demektir. Bu durumda, o gayrimenkulün fiyatını kriter almak size zaman kaybettirir. Bu nedenle, bölgenizde satışı kısa sürede gerçekleşmiş gayrimenkullerin fiyatlarını araştırıp bu fiyatların bir ortalamasını almak daha yararlı olacaktır. Bu ön çalışmayı gerçekleştirmenizin yanı sıra, beraber çalışacağınız gayrimenkul danışmanınızdan mutlaka ekspertiz talebinde bulunmanız ve ekspertizin belirlediği fiyat ile ön çalışmanız sonucunda oluşan fiyatı karşılaştırarak, satışta üzerinde yoğunlaşacağınız nihai fiyatı belirlemeniz yararlı olacaktır.

Satış işlemleri ile ilgili olarak dikkatle okuyup, üzerinde görüş birliğine vardığınız bir sözleşmeyi gayrimenkul danışmanınız ile imzalayınız. Çoğunlukla bu tür sözleşme yapmaktan kaçınılması, sonradan telafisi mümkün olmayan sıkıntılar doğurur. Yani, uyanık olmak anlamında sözleşme yapmaktan kaçınmanız size daha pahalı sonuçlar getirebilir. Satış gerçekleştikten sonra alım-satım makbuzlarınızı mutlaka talep ediniz. Aynen alıcı gibi, satıcı olarak işlemin tapuda gerçekleşmesini sağlayınız. Gayrimenkul danışmanınızı dışlamadan, ama mutlaka alıcı tarafla bir araya gelerek, son kere satış bedelini teyid etmeyi ihmal etmeyiniz.

Son bir önemli konu, satacağınız geyrimenkulün tapudaki ve belediyedeki kayıtlarını kontrol edip bir pürüz olup olmadığına bakmaktır. Vergi borçlarını temizlemek sizin yararınıza olacaktır. Satış işleminden önce gayrimenkulünüz ile ilgili tapu veya belediyede mevcut bulunan sorunlar, bir pazarlık konusu olarak aleyhinize işleyebilir. Ayrıca, son yıllarda alıcı tarafın gündeme getirdiği suistimal örneklerini dikkate alarak, satacağınız gayrimenkulün fiziki durumunu yansıtan bir noter belgesi düzenleyiniz. Aksi takdirde, yeni alıcının taşınma esnasında kendi kendine verdiği hasarlar, taşınması öncesi var olduğu iddiası ile kimi zaman sizden talep edilebilmektedir. Bu nedenle, gayrimenkulle ilgili tüm detayların noter kanalıyla dökümünü çıkarınız. Kalorifer dilimlerinin çalınması, termosifonun yok olması gibi çok ilginç olayalar gündeme gelmektedir.

VADELİ SATIŞTA BONO VE ÇEKLERE DİKKAT
Satışı gerçekleştiren taraf olarak en problemli kısım, gayrimenkulü satın alan tarafın yapacağı ödeme şekli ve ödeme planıdır. Eğer, imkan dahilinde ise ve sabredebilecek süreniz varsa, size peşin ödeme yapabilecek müşteriyi tercih etmek, her zaman için doğrudur. Ancak, sizin süreniz müsait değilse, acilen paraya ihtiyacınız varsa ve karşı taraf da nakit olarak bir anda bedeli karşılayamıyorsa, bazı koşulları dikkate alarak satışı vadeli gerçekleştirmelisiniz. Bu noktada dikkate almanız gereken husus, vadeli çek almaktır. Çünkü, emre muharrer senet ya da bonolar, hukuki açıdan kimi zaman zayıf kalabilmektedirler. Ayrıca, vadeli çek olayı Türk Ticaret Hukuku'nda var olmayan bir işlem olduğu için, verilen çekleri, mutlaka çeklerin muhatabı olan bankadan araştırın. 3 aydan daha fazla vadeli satış gerçekleştirmeyin. Yani, gayrimenkulün üçte biri değerini peşin, geri kalanını da iki eşit taksitle izleyen aylarda tahsil etmeye çalışın. Ancak, karşınızdaki güvenilebilir bir müşteri ise 6 aya kadar da vade yapabilirsiniz.

Satış anında son bir önemli konu, vadeli satmanız halinde, gayrimenkule ödenen peşinattan arta kalan bedel kadar ipotek konulmasıdır. Ne kadar güvenirseniz güvenin, alıcının ödemede çıkarabileceği herhangi bir probleme karşı ipotek yöntemi, size her zaman bir güvence olacaktır.

(kaynak: Mercan Emlak Korhan Salihoğlu)